zarf yapımı ne demek?

Zarf Yapımı

Zarf, fiilleri, fiilimsileri, sıfatları veya başka zarfları niteleyen, onların anlamlarını belirten kelime türüdür. Bir eylemin nasıl, ne zaman, nerede, ne kadar, neden veya hangi koşulda gerçekleştiğini belirtir. Zarf yapımı, farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilir.

Zarf Yapım Yolları:

  1. Kök Halindeki Kelimelerle Zarf Yapımı: Bazı kelimeler kök halinde zarf olarak kullanılırlar. Bu kelimeler herhangi bir ek almadan zarf görevini üstlenirler. Örnekler: az, çok, hemen, şimdi, dün, yarın, ileri, geri.

  2. Eklerle Zarf Yapımı: Birçok zarf, kelime kök veya gövdelerine çeşitli ekler getirilerek yapılır.

    • -ce / -ca Eki: İsim soylu kelimelere gelerek zarf yapabilir. Örnekler: sessizce, usulca, çocukça.
    • -ken Eki: Fiil kök veya gövdelerine gelerek zarf-fiil (ulaç) yapar. Örnekler: gülerek, koşarken, okurken.
    • -erek / -arak Eki: Fiil kök veya gövdelerine gelerek zarf-fiil (ulaç) yapar. Örnekler: bakarak, severek, konuşarak.
    • -madan / -meden Eki: Fiil kök veya gövdelerine gelerek zarf-fiil (ulaç) yapar. Örnekler: gelmeden, gitmeden, söylemeden.
    • -ınca / -ince / -unca / -ünce Eki: Fiil kök veya gövdelerine gelerek zarf-fiil (ulaç) yapar. Örnekler: gelince, gidince, başlayınca.
  3. Sözcük Gruplarıyla Zarf Yapımı: İki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan sözcük grupları zarf görevini üstlenebilir.

    • Tekrar Grupları: Aynı kelimenin tekrarıyla oluşan zarflar. Örnekler: yavaş yavaş, hızlı hızlı, güzel güzel.
    • İsim Tamlaması Şeklinde Zarf Öbekleri: "Sabahleyin, öğlen vakti" gibi.
  4. İkilemelerle Zarf Yapımı: Anlamı pekiştirmek veya güçlendirmek amacıyla kullanılan ikilemeler zarf olarak kullanılabilir. Örnekler: ağır ağır, sessiz sessiz.

Önemli Kavramlar: